Het mooiste plein van het Statenkwartier – Rijksbeschermd Stadsgezicht
U heeft het geluk te mogen wonen in de omgeving van het mooiste plein van Het Statenkwartier. En u weet ongetwijfeld dat het Statenkwartier is aangewezen als Rijks Beschermd Stadsgezicht. Dat betekent dat de gevels en het plein van unieke cultuurhistorische waarde zijn. Bij bouwplannen gelden dan ook strenge eisen om deze waarden te beschermen.
Omgevingsvergunning verleend voor sloop torentje en dakopbouw
Op 24 maart 2020 is een omgevingsvergunning verleend voor Frederik Hendrikplein 34. Dit houdt in dat het torentje wordt gesloopt en plaats maakt voor een forse dakopbouw.
Oproep tot aantekenen bezwaar sloop torentje
Er kan nog tot dinsdag 5 mei bezwaar aangetekend worden tegen deze sloop. Daarvoor is onderstaande flyer in de brievenbussen van alle bewoners en omwonenden van het Frederik Hendrikplein bezorgd op 15 april 2020. U kunt deze flyer hier dowloaden als pdf.
Indienen van bezwaar op 4 mei
BAS heeft op 4 mei haar bezwaar tegen de verleende omgevingsvergunning ingediend bij de gemeente. Het bezwaar gaat uitgebreid in op de gebrek aan architectonische kwaliteit van het ontwerp en de aantasting van het beschermd stadsgezicht. Het bijgevoegde deskundigenrapport van architect en adviseur monumentenzorg ir. Evert-Jan Nusselder verdiept dit nog. De flyeractie heeft succes gehad: vele bewoners van het Frederik Hendrikplein en directe omgeving hebben zelf bezwaar gemaakt of BAS daartoe gemachtigd. BAS kon ruim dertig machtigingen van bewoners van het Frederik Hendrikplein en directe omgeving toevoegen aan haar bezwaarschrift. Het protest van ons en van andere partijen in de stad is blijkbaar zo breed dat de gemeente heeft besloten de behandeltermijn te verlengen tot half juli. Er komt een hoorzitting en we wachten nog op de datum.
Hoorzitting Bezwaarcommissie op 3 november
Na het indienen van de vele tientallen bezwaarschriften door BAS, betrokken buurtbewoners en andere belanghebbenden bleef het een lange zomer stil. Dit uitstel duurde zelfs zo lang dat de wettelijke termijn waarbinnen de gemeente moest beslissen met vele maanden werd overschreden en wij daarom een Ingebrekestelling konden indienen, omdat we daardoor recht hebben op een dwangsom.
Na meerdere keren uitstellen van de behandeltermijn komt de hoorzitting van de Advies Commissie Bezwaarschriften op 3 november. De gemeente heeft een zeer uitgebreide reactie opgesteld om haar standpunt te onderbouwen. Deze reactie valt ons zwaar tegen. Ons belangrijkste en zeer goed onderbouwde punt is dat de forse dakopbouw en de sloop van het torentje het beschermde stadsgezicht aantast, maar daarop wordt niet inhoudelijk ingegaan. Wel graaft de gemeente zich in op diverse juridische haarkloverijen. Zo wordt van iedere belanghebbende bezwaarmaker uitgezocht of deze wel precies binnen 100 meter woont en uitzicht heeft, terwijl de Bezwarencommissie in het recente verleden alle indieners van een bezwaarschrift die binnen 150 meter van het object wonen als belanghebbende erkende. Ook wordt op Google gekeken of er voor het zicht op nummer 34 niet toevallig een boom staat, want dan is er geen uitzicht meer. Maar wat dan in de winter?
Terwijl het evident is dat de bescherming van het beschermd stadsgezicht een ieders belang is, en geen privé belang. Ingebakken in de wetgeving is helaas dat de Gemeente met de Welstandcommissie haar eigen vlees (= de omgevingsvergunning) keurt, maar van een zorgvuldig stadsbestuur moeten wij kunnen verwachten dat de bezwaren uit oogpunt van algemeen belang serieus worden behandeld.
De on-line hoorzitting op 3 november was druk bezocht. BAS, Plein Beleggingen (de buren van nummer 33) en haar advocaat, de architect, de advocaat van de eigenaar, en een aantal particuliere pleinbewoners en bezwaarmakers hadden een uur tijd voor het toelichten van hun bezwaren en het weerwoord van de gemeenteambtenaar. De vergadering verliep rommelig en helaas ging een groot deel van de tijd verloren met het wel of niet ontvankelijk zijn van BAS en diverse bewoners in de ogen van de gemeente. Net zoals in het verweerschrift van de gemeente was er wederom uitgebreide discussie over wel of geen zicht belemmerende bomen, alsof dat relevant is als het gaat om algemeen belang zoals de bescherming van het rijksbeschermd stadsgezicht. Er was niemand van de Welstands- en Monumentencommissie om vragen te beantwoorden. De Vrienden van Den Haag die ook een bezwaar met deskundigenrapport hadden ingediend waren niet uitgenodigd, een foutje van de gemeente. Zij eisten daarom een tweede hoorzitting, waarop zij wettelijk recht hadden. Bij deze hoorzitting op 1 december was BAS toehoorder. Op deze hoorzitting gaf VvDH een toelichting op hun bezwaren tegen de verleende vergunning, in lijn met onze bezwaren. Een nieuw bezwaar was het verlenen van de gewraakte vergunning bij hamerslag door de Welstands- en Monumentencommissie waarbij geen lid met de expertise Monumentenzorg aanwezig was. De uitspraak van de Bezwaarcommissie komt begin januari 2021.
13 januari: Het torentje is voortijdig gesloopt!!!
Het wachten is nog op de uitslag van de bezwaarcommissie maar de eigenaar projectontwikkelaar Zalox trekt zich hier niets van aan en zijn aannemer heeft het torentje al gesloopt. Formeel mag een eigenaar op grond van de afgegeven vergunning overgaan tot sloop, maar dat is op eigen risico. Als de eigenaar alsnog (door de bezwaarcommissie/gemeente of door de rechter) in het ongelijk wordt gesteld moet hij de oude situatie herstellen, maar het ergste kwaad is nu al geschied. Ook als de eigenaar later alsnog in het ongelijk wordt gesteld wordt het lastig om de oude situatie terug te bouwen.
Tekenend voor het gedrag van de eigenaar is dat de door hem ingeschakelde aannemer bij het slopen zeer ruw te werk is gegaan en daarbij ook forse schade heeft berokkend aan en in het pand van de buren. Met het verzoek om hiermee te stoppen werd vervolgens niets gedaan.
BAS heeft de gemeente een brief geschreven met het dwingende verzoek om de aangebrachte schade aan Frederik Hendrikplein 34 te herstellen. Verder kunnen wij niets doen zolang er geen uitspraak is van de bezwaarcommissie en de gemeente.
Boosheid alom, maar de bouw gaat door
De sloop van het torentje leidde tot veel verontwaardiging in de buurt en in de Haagse pers. Zie het AD van 16 januari, De Scheveninger van 19 januari en Den Haag Centraal van 21 januari. Judith Oudshoorn en Jan Pronk van de VVD hebben schriftelijke vragen gesteld in de gemeenteraad. Wij zijn zeer benieuwd naar het antwoord.
Maar de bouwer gaat onverstoorbaar door. Maandagochtend 18 januari werden de spanten voor de extra verdieping op het dak geplaatst. Vanaf de straat is duidelijk te zien hoe massaal deze optopping gaat worden.
Mei 2021: Gelijk hebben en niet krijgen?
Het is vandaag 25 mei en het is nog steeds oorverdovend stil vanuit de gemeente. Wat is de tussenstand? Na de sluitingstermijn van het indienen van bezwaren tegen de Omgevingsvergunning op 4 mei en veel uitstel hield de Adviescommissie Bezwaren twee hoorzittingen op 3 november en op 1 december. Zonder op de uitspraak van de deze Commissie en het besluit van de gemeente te wachten volgde op 13 januari de schaamteloze sloop van het torentje en het plaatsen van de beoogde doos op het dak. BAS heeft op 15 januari een protestbrief aan B&W geschreven en daarop vorige maand een niet inhoudelijk antwoord ontvangen. Ondertussen hebben wij van twee kanten de mondelinge informatie dat de Commissie tot een uitspraak is gekomen. Goed nieuws, want de Commissie stelt ons en andere bezwaarden in het gelijk. Het slechte nieuws is dat de gemeente dit advies niet overneemt en contrair gaat. Ofwel in andere woorden de vergunning toch zal handhaven. Er wordt nu gewerkt aan het opstellen van het standpunt van de gemeente en het verwoorden van de antwoorden aan de vele, vele bezwaarschriftindieners. Wij weten officieel nog niets, maar het laatste woord is wat ons betreft nog lang niet gesproken.
24 juni: De gemeente heeft besloten. Hoe verder?
Op 24 juni ontving BAS per email de -eindeloos uitgestelde- beslissing van de gemeente naar aanleiding van de adviezen van de Adviescommissie Bezwaren. Langs informele kanalen waren wij al gewaarschuwd en het besluit viel niet mee. De commissie geeft een genuanceerd advies, met voors en tegens op de vele ingediende bezwaren, en de gemeente blijft bij al haar bezwaren. De afwijzing blijft ook nu weer gestoeld op procedurele en wettechnische argumenten, zoals de beperking van het belanghebbende zijn. De enige inhoudelijke toets is een nieuwe vraag aan de welstandscommissie die haar eerdere achteloze goedkeuring van de omgevingsvergunning heeft herhaald. Een niet verrassend antwoord als de slager zijn eigen vlees mag keuren. Het torentje is gesneuveld met een minimale motivering, aan de cultuurhistorische en architectonische aantasting van het beschermd stadsgezicht wordt wederom voorbij gegaan. U kunt de uitspraak van de bezwaarcommissie en van de gemeente hier nalezen.
BAS gaat in beroep
BAS gaat in beroep, dat zal duidelijk zijn. Het zal een traject van de lange adem worden en de uitkomst is ongewis, maar de sloop van het torentje voor een nieuwe blokkendoos op dit markante punt is een gevaarlijk precedent. Het staat symbool voor de commerciële belangen die voorrang krijgen op de architectonische en historische waarden van ons beschermd stadsgezicht.
Bezwaar maken?
Degenen die BAS gemachtigd hebben om bezwaar te maken zijn voor zover wij weten niet rechtstreeks geïnformeerd. Hetzelfde geldt voor de mensen die op eigen titel bezwaar hebben gemaakt en die door de gemeente niet-ontvankelijk zijn verklaard omdat de gemeente ze niet erkent als belanghebbenden. Wij zullen iedereen benaderen, maar u kunt ook zelf contact met ons opnemen. Ook commentaren en steunbetuigingen die wij binnenkrijgen zullen wij meenemen in ons beroep. Hier komt u op ons contactformulier.
Frederik Hendrikplein 30
De gemeente stuurde op dezelfde dag 24 juni ook de uitspraak van de Commissie Bezwaren en haar beslissing over de vergunning voor een dakopbouw op Frederik Hendrikplein 30, in hetzelfde bouwblok. De gemeente geeft in de onderbouwingen van de twee besluiten veel overlappen en verwijzingen. Ook hier wordt het bezwaar tegen de vergunning in tweede instantie afgewezen. U kunt deze uitspraak hier nalezen. Ook hiertegen gaat BAS in beroep.