Is een omgevingsvergunning nodig?

De bouw van Frederik Hendriklaan 59-61 en Prins Mauritslaan 19, rond 1905.

Frederik Hendriklaan 59-61 en Prins Mauritsplein 19 in aanbouw rond 1905. Detail uit foto 7.00267, collectie Haags Gemeentearchief, foto: A. van der Henst. Pand links is vervangen, pand rechts is gewijzigd, beide voordat het Statenkwartier rijksbeschermd stadsgezicht werd, zie Google streetview.

Het Geuzen- en Statenkwartier is een grotendeels gaaf ensemble van architectuur uit de jaren 1900-1915. Sinds 1996 is de wijk een rijks beschermd stadsgezicht (RBS). De status van RBS betekent dat er strengere regels zijn voor het aanbrengen van veranderingen aan gebouwen. Het bestemmingsplan geeft die regels. Onder het motto voorkomen is beter dan genezen geven wij u graag wat tips over waar rekening mee te houden wanneer u uw woning of bedrijfspand wilt verbouwen, uitbreiden of anderszins veranderen.

Vooropgesteld: de regels die bepalen of een omgevingsvergunning nodig is, zijn niet eenvoudig. Een aantal werkzaamheden waarvoor een omgevingsvergunning nodig is, wordt vermeld op https://www.denhaag.nl/nl/vergunningen-en-ontheffingen/omgevingsvergunningen/omgevingsvergunning-aanvragen.htm. Meer duidelijkheid krijgt u zo nodig door de vergunningcheck voor particulieren te doen op https://omgevingswet.overheid.nl/checken.

Check

Kleine verbouwingen zijn in Den Haag soms vergunningvrij, dit valt te checken via https://denhaag.vergunning.blitts.nl. Echter, wanneer u binnen een beschermd stadsgezicht of in een monument woont is vergunningvrij bouwen vrijwel nooit toegestaan en kunt u alleen het omgevingsloket gebruiken.

De bouw van Van Boetzelaerlaan 40-42 in Den Haag, rond 1910.

Bouw van Van Boetzelaerlaan 40-42, rond 1910. Detail uit foto 7.00426, collectie Haags Gemeentearchief, foto: J.C.C. Witte.

Bij de vergunningcheck op overheid.nl krijgt u via een vraag- en antwoordspel uitsluitsel over de vraag of u een omgevingsvergunning nodig heeft. Hieronder volgen enkele voorbeelden. Bedenk dat wanneer bij een activiteit sloopafval ontstaat, u een check moet doen om na te gaan of u een vergunning nodig heeft. Het kan dus zijn dat voor een bouwactiviteit geen vergunning nodig is, maar dat bij die activiteit een hoeveelheid sloopafval ontstaat waardoor u wel een vergunning nodig heeft of een sloopmelding moet doen. Dit aspect is hieronder buiten beschouwing gelaten. Niet iedere activiteit wordt apart genoemd in de vergunningcheck. Als er ook maar de minste twijfel is of u de vergunningcheck op de juiste manier bevraagt, neem dan contact op met de gemeente via telefoon 14070 of e-mailadres oloaanvraag@denhaag.nl.

Voorbeelden

  • Slopen van een bouwwerk in rijks beschermd stadsgezicht: omgevingsvergunningplichtig, zie artikel 2.1.1.h van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht.
  • Dakopbouw (niet apart genoemd in de vergunningcheck): omgevingsvergunningplichtig (zie https://www.denhaag.nl/nl/in-de-stad/wonen-en-bouwen/dakopbouw.htm).
  • Dakterras valt onder ‘Overige veranderingen aan bestaande bouwwerken’: oppervlakte of volume bouwwerk nemen niet toe, aantal woningen blijft gelijk, de draagconstructie verandert niet, de brandscheidingen veranderen niet, betreft geen monument, in RBS (geldt voor Geuzen- en Statenkwartier), niet aan een achtergevel die of achterdakvlak dat niet naar openbaar toegankelijk gebied gekeerd is: omgevingsvergunningplichtig.
  • ‘Bijbehorend bouwwerk’ (‘hieronder vallen aan- of uitbouwen, bijgebouwen en overkappingen of het bouwen van een bouwwerk voor bewoning ten behoeve van mantelzorg…’) bij een woning, geen monument zijnde, in RBS (geldt voor Geuzen- en Statenkwartier), op erf aan de achterkant van de woning, niet gekeerd naar openbaar toegankelijk gebied, hoog meer dan 1 meter maar minder dan 5 meter, met een dak, ten dienste van het wonen (dit geldt ook voor een berging, werkkamer of garage), op de grond staand, niet meer dan één bouwlaag, oppervlak minder dan 50 m2, afstand tot openbaar toegankelijk gebied meer dan één meter, geen uitrit aangelegd: geen omgevingsvergunning nodig mits het bouwplan voldoet aan de regels op het gebied van ruimtelijke ordening.
    Een bijbehorend bouwwerk is in principe omgevingsvergunningplichtig wanneer een van de volgende zaken van toepassing is: op erf aan de zijkant van de woning; hoger dan 5 meter of met een oppervlak van 50 m2 of meer; dichter bij openbaar toegankelijk gebied dan 1 meter; gekeerd naar openbaar toegankelijk gebied; aan of bij een monument.
  • Nieuw kozijn plaatsen of bestaand kozijn of gevelpaneel veranderen aan de voorzijde, omgevingsvergunningplichtig.
  • Nieuw kozijn plaatsen of bestaand kozijn of gevelpaneel veranderen aan de achterzijde, in RBS (geldt voor Geuzen- en Statenkwartier), niet naar openbaar toegankelijk gebied gekeerd, geen monument: niet omgevingsvergunningplichtig.
  • Nieuw kozijn plaatsen of bestaand kozijn of gevelpaneel veranderen aan de achterzijde, in RBS (geldt voor Geuzen- en Statenkwartier), naar openbaar toegankelijk gebied gekeerd, geen monument: omgevingsvergunningplichtig.
  • Zonnepanelen of zonnecollectoren op een plat dak, installatie voor opslaan van warm water of het omzetten naar elektriciteit is een onderdeel van de collector of het paneel, niet aan een monument, in RBS (geldt voor Geuzen- en Statenkwartier): omgevingsvergunningplichtig.
  • Zonnepanelen of zonnecollectoren op een hellend dak, direct op het dak geplaatst, zonnecollectoren of -panelen hebben dezelfde hellingshoek als het dak, installatie voor opslaan van warm water of het omzetten naar elektriciteit is een onderdeel van de collector of het paneel, niet aan een monument, betreft achtergevel die of achterdakvlak dat niet naar openbaar toegankelijk gebied gekeerd is, in RBS (geldt voor Geuzen- en Statenkwartier): geen omgevingsvergunning nodig.
  • Dakkapel plaatsen: met of zonder plat dak, wel of niet aan of bij een monument, niet in strijd met het bestemmingsplan of andere verordeningen: omgevingsvergunningplichtig.
  • Dakraam, lichtkoepel of lichtstraat plaatsen op een plat dak, in RBS (geldt voor Geuzen- en Statenkwartier): omgevingsvergunningplichtig.
  • Een zelfstandige woonruimte geheel of gedeeltelijk een andere bestemming geven dan bewoning (gebruik als kantoor of praktijkruimte door de eigenaar is wel toegestaan): omgevingsvergunningplichtig, zie artikel 5.1 en volgende van de Huisvestingsverordening Den Haag 2023.
  • Omzetting van een zelfstandige woonruimte in onzelfstandige woonruimte voor drie of meer personen: omgevingsvergunningplichtig, zie artikel 5.1 en volgende van de Huisvestingsverordening Den Haag 2023.
  • Verbouwen van een zelfstandige woonruimte tot twee of meer zelfstandige woonruimten: omgevingsvergunningplichtig, zie artikel 5.1 en volgende van de Huisvestingsverordening Den Haag 2023.

VvE

Als de bouwactiviteit of verandering aan een gebouw plaatsvindt bij een Vereniging van Eigenaren moet u ook rekening houden met het reglement van uw VvE. Veel verenigingen van eigenaren hebben bepalingen dat het gebouw niet (architectonisch) veranderd of uitgebreid mag worden. Dat is ook logisch, want als één lid bijbouwt moeten de andere leden voor het onderhoud van de uitbreiding (bijvoorbeeld dak of kozijnen) gaan betalen, en bovendien klopt na de uitbreiding ieders aandeel in de gemeenschap waarschijnlijk niet meer. Bij het verlenen van een omgevingsvergunning wordt u er op gewezen dat u mogelijk toestemming nodig heeft van de VvE. De omstandigheid dat de omgevingsvergunning verleend wordt ontslaat u niet van de plicht toestemming te verkrijgen van de VvE waar u deel van uitmaakt.

De bouw van Helmstraat 22-24 in Den Haag rond 1904.

Helmstraat 22-24 in aanbouw rond 1904. Detail uit foto 7.01358, collectie Haags Gemeentearchief, foto: A. van der Henst.